Το να αναζητά κανείς τη μαγειρική διάσταση της Σαρακοστής ίσως ακούγεται αντιφατικό, γιατί η νηστεία νοείται ως μια περίοδος ψυχικής και σωματικής κάθαρσης. Ωστόσο, ορισμένα από τα καλύτερα φαγητά της ελληνικής κουζίνας είναι αυτά που προέρχονται από την παράδοση της σαρανταήμερης αποχής από κάθε ζωικό προϊόν πριν από το Πάσχα.
Στη ροή του χρόνου, αναπτύχθηκε ένα ολόκληρο σύνολο μαγειρικών επιλογών που αντανακλά την επινοητικότητα της νοικοκυράς, η οποία βασιζόταν στα όσα απλόχερα είχε να προσφέρει κάθε εποχή, ώστε να ετοιμάσει ένα γεύμα θρεπτικό και χορταστικό. Από τις αγκινάρες, τα κουκιά, τον αρακά, τον μάραθο και τα μαρούλια, μέχρι τα όσπρια, που δεν έχουν εποχή, αλλά και τα οστρακοειδή και τα μαλάκια, η ελληνική κουζίνα δημιούργησε έναν ποικιλόμορφο γαστρονομικό θησαυρό, που ενδεχομένως αποτελεί και την απόλυτη έκφραση της μεσογειακής διατροφής.
Και νηστίσιμα και νόστιμα και ιδιαίτερης αισθητικής πιάτα, λοιπόν! Άλλωστε οι μέρες το απαιτούν, προκειμένου και κοντά να είμαστε στην παράδοση, αλλά και να μπορούμε να έχουμε στο πιάτο μας απίθανες γεύσεις, ίσως πολύ πιο νόστιμες από αυτές των τροφών που περιέχουν γαλακτοκομικά και κρέας.
Ο σεφ του χώρου μας Μανώλης Πανταζής, μιλώντας για τα ιδιαίτερα νηστίσιμα πιάτα, τονίζει: «Τη νηστεία την συναντάμε ως θρησκευτικό κανόνα σε όλες τις θρησκείες του κόσμου ν’ απαγορεύει κάποιες συγκεκριμένες τροφές, όπως επίσης τη συναντούμε και σ’ όλες τις αρχαίες θρησκείες. Ο λαός μας, τιμώντας τις παραδόσεις της Ορθοδοξίας, δεν έπαψε να σέβεται αυτόν τον κανόνα και να τον τηρεί τουλάχιστον στις περιόδους υποδοχής των Χριστουγέννων και του Πάσχα, όπως επίσης και κατά την αναμονή της γιορτής της Παναγίας, τον Αύγουστο. Βεβαίως στις παλιότερες εποχές η αυστηρότητα της νηστείας επέβαλε μια κουζίνα περισσότερο λιτή απ’ ότι στις μέρες μας. Σήμερα είτε γιατί η φαντασία και η επινοητικότητα της κάθε νοικοκυράς και του κάθε μάγειρα, προχώρησε στη δημιουργία ιδιαίτερων γεύσεων, είτε γιατί κάποια είδη μπορούμε να τα βρούμε πολύ πιο εύκολα από παλαιότερα – όπως τα οστρακοειδή ή τα προϊόντα σόγιας – μπορούμε να μιλούμε για εκατοντάδες νηστίσιμα πιάτα με βασικά υλικά τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά και τα θαλασσινά, με κυρίαρχη βέβαια την παρουσία του ελαιόλαδου».
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τελευταία χρόνια πήρε εθιμική διάσταση η έξοδος για φαγητό και τσίπουρο ή κρασί, μετά την περιφορά του Επιταφίου. Θα έλεγε κανείς πως αποτελεί κοσμική εξέλιξη μιας κοινωνικής συνήθειας της μεταπολεμικής Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία οι άντρες κατέφευγαν στα καφενεία της γειτονιάς για ένα τσιπουράκι και λίγα στραγάλια για μεζέ, αφού τη Μεγάλη Παρασκευή οι γυναίκες δεν μαγείρευαν, εξ αιτίας της απόλυτης νηστείας. Τα στραγάλια, χρόνο με χρόνο, στη δεκαετία του ’60, εμπλουτίστηκαν μ’ ελιές, χαλβά και κάποια αλίπαστα. Πλέον η συνήθεια καθιερώθηκε σε κοινωνική συνάντηση για μια κοσμική προ-αναστάσιμη έξοδο σε ταβέρνες κι εστιατόρια. Οι γεύσεις πολλαπλασιάστηκαν και τα νηστίσιμα εδέσματα αποτελούν πλέον έθιμο για τις σύγχρονες Μεγάλες Παρασκευές, οι οποίες, ούτως ή άλλως, επέβαλαν την επισημότητά τους με τη συγκέντρωση των Επιταφίων στο κέντρο της πόλης.
Σήμερα, λοιπόν, που η τέχνη της μαγειρικής μετέτρεψε τα πάλαι ποτέ ταπεινά νηστίσιμα σε σχεδόν γκουρμέ γεύσεις, αποδεικνύοντας ότι το απόλυτο συστατικό του καλού φαγητού πέρα από την ποιότητα της πρώτης ύλης είναι η φαντασία, ο δικός μας σεφ Μανώλης Πανταζής με το μεράκι και την εμπειρία του δημιούργησε τον δικό μας κατάλογο με τα νόστιμα νηστίσιμά μας, προσφέροντάς σας εκλεκτές γευστικές προτάσεις...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου