Τρίτη, 24 Ιανουαρίου
Τα λιαστά της Σιάτιστας
Τα λιαστά κρασιά (ή ηλιαστά, από τη λέξη «ήλιος») είναι γλυκά κρασιά, που παράγονται παραδοσιακά στην Ελλάδα, από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και σήμερα, χωρίς ξένες προσμίξεις. Διάσημα και πολυβραβευμένα στο εξωτερικό, σχεδόν άγνωστα στη χώρα τους.
Το όνομά τους φανερώνει την πρακτική του λιασίματος, του «στεγνώματος» δηλαδή των σταφυλιών, με αποτέλεσμα τη μερική αφυδάτωσή τους, αφού τρυγηθούν.
Τα σταφύλια μετά από προσεκτική διαλογή απλώνονται σε τελάρα, τα οποία ονομάζονται λιάστρες και που τοποθετούνται στο λιαστήρι (το «ηλιαστήριον» ή «θειλόπεδον» των αρχαίων), έναν στεγασμένο χώρο που εξασφαλίζει την προστασία τους από τον ήλιο και τη βροχή, ενώ επιτρέπει παράλληλα την ευνοϊκή επίδραση των ασθενών ανέμων που επικρατούν μόνιμα στη περιοχή. Η χρονική περίοδος απλώματος επιλέγεται με κριτήριο την ωρίμανση και την υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών και η διάρκεια του μπορεί να φτάσει τους τρεις μήνες (παραδοσιακά από τον Οκτώβριο ως τον Ιανουάριο).
Τα λιαστά σταφύλια είναι πάρα πολύ πλούσια σε σάκχαρα, δίνοντας κρασιά, που στο τέλος της αλκοολικής ζύμωσης περιέχουν πολλά αζύμωτα σάκχαρα και επομένως είναι ιδιαίτερα γλυκά. Τα λιαστά κρασιά διατηρούν όμως τόσο τα συμπυκνωμένα αρώματα του σταφυλιού, αποκτώντας μεγάλη αρωματική πολυπλοκότητα και εξέλιξη με την παλαίωση, όσο και υψηλή οξύτητα, αφού με το λιάσιμο, εκτός από τα σάκχαρα και τα αρώματα, συμπυκνώνονται και τα φυσικά οξέα του σταφυλιού.
Το Κτήμα Δύο Φίλοι, πατώντας στα ίχνη της μακροχρόνιας παράδοσης της περιοχής σε συνδυασμό με σύγχρονες οινολογικές τεχνικές και ιδέες, παρουσιάζει το τοπικό λιαστό Σιάτιστας προερχόμενο από το κελάρι της Γεωργίας Γκουτζιαμάνη με την ανάμειξη τριών εσοδειών 2001, 1985, 1978 των τοπικών ποικιλιών Ξινόμαυρο και Μοσχόμαυρο, αλλά και της ιδιαίτερα αρωματικής ποικιλίας Gewürztraminer, που ευδοκιμεί στη Σιάτιστα το ίδιο γόνιμα όπως και στην πατρίδα της την Αλσατία. Αποτέλεσμα η παραγωγή του εκλεκτού Λευκού Hλιαστού.
“Λεβεντογέννα Σιάτιστα τα πτερωτά βουνά σου
και το γλυκό σου το κρασί και η άδολη ομορφιά σου…”,
λέει ένα τοπικό δημοτικό τραγούδι και δεν έχει άδικο, αφού για το γλυκό κρασί της Σιάτιστας πολυάριθμες είναι οι ιστορικές αναφορές.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εντυπώσεις του Άγγλου περιηγητή Ληκ που επισκέφτηκε τη Σιάτιστα το 1805: «Από το προϊόν αυτό (τα σταφύλια) οι Σιατιστείς παρασκευάζουν ένα είδος κρασιού εκ των αρίστων της Ρουμελίας (Βαλκανικής Χερσονήσου), από το οποίο πωλούν αρκετό εις την Μακεδονίαν, την Θεσσαλίαν, την Ήπειρον και την Ευρώπην. Ηλιασμένον ή Ηλιοστεγνωμένον, μίγμα άσπρων και κόκκινων σταφυλιών εκτεθειμένων επί οκτώ ημέρας εις τον ήλιον ή και εναποτειθεμένων εις σκεπασμένην συσκευήν επί έξι εβδομάδας, κατόπιν των οποίων το προϊόν γίνεται άσπρο γλυκό κρασί δυνατής ουσίας και υψηλής γεύσεως. Οι Σιατιστινοί φυλάγουν το κρασί των τρία, τέσσερα, πέντε, κάποτε δε και περισσότερα χρόνια, στα βαγένια, καλαισθητικώς αραδιασμένα, όπως και εις την πεπολιτισμένην Ευρώπην. Το άριστο κρασί παράγεται εις πετρώδη μέρη…»
Το ίδιο κολακευτικά εκφράζεται και ο περιηγητής Φραγκίσκος Πουκεβίλ, που επισκέφτηκε τη Σιάτιστα το 1806, στο βιβλίο του “Ταξίδι στη Δυτική Μακεδονία. Άνοιξη του 1806”: «Η Σιάτιστα ήτανε η πόλη της Ειρήνης. Το σχολείο της, μιαν αγνή πηγή ηθικής, και αυτός ο ξεχωριστός πληθυσμός της, ένα παράδειγμα ομόνοιας που μπορούμε να το συστήσουμε στους άλλους κατοίκους της Ανατολής. Τα κρασιά της είναι το ίδιο ονομαστά και αυτά, είναι, όπως πιστεύω, τα καλύτερα της Μακεδονίας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου