Τσικνοπέμπτη στο "Να με θυμάσαι"




Λάρισα, Πέμπτη 7 Μαρτίου 2013


Καλημέρα σας...

Σήμερα θα σας μιλήσουμε για μια Πέμπτη διαφορετική, γεμάτη «τσίκνα» κι ευθυμία, σκωπτική διάθεση και κρασί, την… Τσικνοπέμπτη.
 Η δεύτερη Πέμπτη του Τριωδίου, έντεκα μέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι η Πέμπτη (σήμερα, 7 Μαρτίου) της συγκεκριμένη εβδομάδας, που χαρακτηριζόταν ως «κρεατινή» και παραδοσιακά σ’ ολόκληρη την Ελλάδα έσφαζαν εκείνα τα χοιρινά που δεν προορίζονταν για αναπαραγωγή, και που το κρέας των οποίων έπρεπε στη συνέχεια να διατηρήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αφού η περίοδος που ακολουθούσε επέβαλε στους Ορθόδοξους την αποχή από ζωικές τροφές.
Εθιμικά, η Τσικνοπέμπτη ήταν μέρα αφιερωμένη στη ετοιμασία του «παστού», του χοιρινού κρέατος που έπρεπε να συντηρηθεί (παστωθεί) για να διατηρηθεί υγιεινό και κατάλληλο για πολλούς μήνες στη συνέχεια.
Η διαδικασία αυτή χαρακτηριζόταν από τρία στάδια: Το βράσιμο του κρέατος και του λίπους με κρασί, στη συνέχεια το αλάτισμα και το κάπνισμα του άλιπου κρέατος για μισή περίπου μέρα και την τοποθέτησή του σε μεγάλα πήλινα σκεύη, μέσα στο βρασμένο λίπος, όπου θα διατηρούταν χωρίς κίνδυνο αλλοίωσης. Από την ποσότητα αυτή αφαιρούσαν όσο χρειαζόταν για το μαγείρεμα κατά περίπτωση, τις περιόδους που δεν υπήρχε νηστεία.
Σε πολλές περιοχές, όπου ευδοκιμούσαν τα εσπεριδοειδή, κατά το βράσιμο του κρέατος έριχναν και πορτοκαλόφλουδες, έτσι ώστε το άρωμα του πορτοκαλιού να «σπάζει» τη μυρωδιά του χοιρινού και παράλληλα να δίνει καλή γεύση στο αδιάφορο γευστικά χοιρινό κρέας.
Η διαδικασία του βρασίματος άφηνε στα τοιχώματα του καζανιού μικρά κομμάτια κρέατος και λίπους, που ξεροψήνονταν. Αυτές ήταν οι πεντανόστιμες «τσιγαρίδες», που νοστίμισαν κάπως τα φτωχικά φαγητά των οικογενειών, αφού τις χρησιμοποιούσαν στα χόρτα, τ’ αβγά, τα όσπρια.    
Κατά το κάπνισμα, αλλά και το ψήσιμο των υποπροϊόντων, ο καπνός γέμιζε την ατμόσφαιρα και «τσίκνιζε» τους πάντες.
Όμως η Τσικνοπέμπτη ήταν μια μέρα που δεν ίσχυε η απαγόρευση της Τετάρτης και της Παρασκευής, άρα η μέρα που θα μπορούσαν να φαγωθούν και τα εντόσθια και όλα τα μη εκμεταλλεύσιμα για «παστό» μέρη των χοιρινών που είχαν σφαχτεί τις τρεις προηγούμενες μέρες. Τα κάρβουνα της φωτιάς όπου έβραζαν τα καζάνια, έδιναν την άφθονη θράκα για ψήσιμο. Έτσι η «τσίκνα» πολλαπλασιαζόταν…

Όμως ψητό κρέας χωρίς κρασί;
Ο σοφός άνθρωπος των περασμένων εποχών όλα τα είχε συνδυάσει. Ο Φεβρουάριος ήταν ο μήνας που άνοιγαν τα πιθάρια με το κρασί. Η σημαντικότατη γιορτή της αρχαιότητας, τα «Πιθοίγια» των Ανθεστηρίων τοποθετείται περίπου αυτήν την εποχή. Τρώγοντας τα ψητά στις ανθρακιές και πίνοντας το κρασί της νέας σοδιάς έφταναν γρήγορα στην ευθυμία, κάτι που παραδοσιακά χαρακτηρίζει την Τσικνοπέμπτη. Εμείς από την καρδιά μας σας ευχόμαστε να έχετε μια χαρούμενη Τσικνοπέμπτη…

Σας περιμένουμε. Μαζί μας, στο πιάνο ο Τάσος Χαρμάνης και στην κιθάρα – τραγούδι ο Γιώργος Λάμπρου.

Άγγελος και Μαίρη Πετρουλάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου